Należy doprecyzować zakres danych osobowych świadków pozyskiwanych w postępowaniu karnym

Prezes UODO Mirosław Wróblewski z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Ministerstwa Sprawiedliwości doprecyzowania zakresu danych osobowych świadków pozyskiwanych przez organy postępowania karnego oraz zwiększenia poziomu ochrony tych danych.

W piśmie skierowanym do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z 4 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało, że rozpoczyna prace analityczne skupiające się na takich zmianach. W opinii Prezesa UODO to krok tym bardziej istotny, że obecny stan prawny w tej kwestii należy ocenić negatywnie z punktu widzenia ochrony danych osobowych.

Problem dotyczy przepisów Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.): art. 148 § 1 pkt 1 k.p.k., art. 148a k.p.k. oraz art. 191 § 1 i 1a k.p.k., które nie są skorelowane i wymagają od organu prowadzącego postępowanie karne pozyskiwania od świadka różnego zakresu danych osobowych: art. 191 § 1 k.p.k – imienia, nazwiska, wieku, zajęcia, oświadczenia w kwestii karalności za fałszywe zeznanie lub oskarżenie oraz co do stosunku do stron,  art. 148a § 1 k.p.k – adresu miejsca zamieszkania, miejsca pracy, numeru telefonu, telefaksu i adresu mailowego. Co więcej, w myśl ww. przepisów niektóre dane mają być zawarte w protokole z czynności, inne zaś w załączniku do protokołu dostępnego jedynie do wiadomości organu prowadzącego postępowanie karne, tzw. załączniku adresowym.

W ten sposób niemożliwe staje się ustalenie katalogu danych osobowych świadka pozyskiwanych na potrzeby postępowania karnego. Dodatkowo, w trakcie czynności zdarzają się sytuacje, gdy świadek podaje jeszcze inne dane osobowe, np. imiona rodziców. Prezes UODO zwraca uwagę, że jest to relikt prawny oraz z punktu widzenia dzisiejszych możliwości potwierdzenia przez organ postępowania karnego tożsamości świadka – anachronizm.

Według Prezesa UODO skutecznym rozwiązaniem byłoby stworzenie jednego katalogu danych osobowych wykorzystywanych w postępowaniu karnym, ujętego w jednym przepisie k.p.k.

Prezes UODO sugeruje dodanie, w drodze rozporządzenia, do k.p.k. przepisu zawierającego delegację ustawową dla Ministra Sprawiedliwości do określenia wzoru protokołu przesłuchania świadka.

Prezes UODO postuluje też znowelizowanie art. 148a k.p.k. i dopisanie numeru PESEL świadka (jak również nazwy i numeru dokumentu stwierdzającego tożsamość świadka wraz z nazwą organu, które wydał ten dokument) do – ustanowionego w tym przepisie – katalogu danych świadka uczestniczącego w czynności protokołowanej, których nie zamieszcza się w protokole, lecz w załączniku do protokołu, przechowywanego w załączniku adresowym do akt sprawy, dostępnym do wiadomości organu prowadzącego postępowanie karne.

W odpowiedzi skierowanej do Ministerstwa Sprawiedliwości, w związku z planowanymi przez resort regulacjami, Prezes UODO deklaruje eksperckie wsparcie Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Pełną treść pisma Prezesa UODO do Ministra Sprawiedliwości załączamy poniżej.

DPNT.023.580.2025