Konieczna uchwała NSA w sprawie ustawy o IPN

W orzecznictwie sądów administracyjnych pojawiła się rozbieżność, czy do danych zbieranych w bazach Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) stosuje się przepisy RODO. Prezes UODO Mirosław Wróblewski zwrócił się w tej sprawie do  Rzecznika Praw Obywatelskich.

Zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem sądów administracyjnych art. 71 ustawy o IPN nie wyłącza ustanowionych w RODO kompetencji nadzorczych Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w sprawie przetwarzania przez IPN danych osobowych, lecz rozszerza je na dane osób zmarłych.

Tymczasem NSA w wyroku z 5 lutego 2025 r. wyraził pogląd odmienny. Uznał, że art. 71 ustawy o IPN należy odczytywać w ten sposób, że przepisy RODO znajdują zastosowanie wyłącznie do Bazy Materiału Genetycznego, którą IPN tworzy w celu prowadzenia prac poszukiwawczych oraz identyfikacji, a zatem kompetencje PUODO dotyczą tylko danych osobowych przetwarzanych w tej Bazie.

Dlatego Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zwrócił się do RPO, by ten wystąpił o podjęcie przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały mającej na celu wyjaśnienie rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. RPO przysługuje takie ustawowe uprawnienie, Prezesowi UODO – nie.

DPNT.051.2.2025